Oι κορεσμένες περιοχές για τον εμπορικό κόσμο

Υπάρχουν αρκετές κορεσμένες περιοχές για εμπορική δραστηριότητα, και μεταξύ αυτών εντάσσεται και η περιοχή του κέντρου, όπως προκύπτει από την έρευνα "γεώβασης" που πραγματοποιεί αυτή την περίοδο η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου.

Σύμφωνα με τα πρώτα συμπεράσματα της έρευνας: "Χωροθέτηση λιανικού εμπορίου. Χωρικές, Οικονομικές και Κοινωνικές Επιπτώσεις", η είσοδος και λειτουργία των νέων μορφών εμπορίου σε παραδοσιακές εμπορικές αγορές έχει επηρεάσει ριζικά τη δομή και τη λειτουργία της εμπορικής επιχειρηματικότητας, αλλά και των περιοχών εγκατάστασης. Αρχικά, είναι ενδεικτικό όπως φαίνεται από τους πρώτους "χάρτες" που έχουν παραχθεί, ότι οι νέες μορφές όπως τα εμπορικά κέντρα και τα big - box stores σε κάθε περιοχή έχουν κάποια χωρική εγγύτητα η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ισχυρών πόλων, δηλαδή νέων κεντρικοτήτων, στην Αττική. Κάτι τέτοιο είναι απολύτως λογικό, όμως οι συνέπειες για την παραδοσιακή αγορά φαίνεται ότι είναι επώδυνη.

Αρχικά, οι περιοχές οι οποίες εμφανίζουν υψηλό ποσοστό κλειστών επιχειρήσεων εντοπίζονται στο κέντρο της Αθήνας και ιδίως στους παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους της Σταδίου και της Πανεπιστήμιου, ενώ ακολουθούν τα παραδοσιακά τοπικά κέντρα στο Μαρούσι και το Χαλάνδρι.

Παράλληλα, σε περιοχές των Δήμων Μαρουσίου και Χαλανδρίου ιδιαίτερα σε παρόδιες περιοχές των μεγάλων κυκλοφοριακών αξόνων αναπτύσσονται εξαιρετικά σημαντικά υπερτοπικά κέντρα στα οποία εμφανίζεται η υψηλότερη συγκέντρωση των νέων μορφών εμπορίου.

Αντίθετα, στις περιοχές όπως η Κηφισιά και η Νέα Ιωνία όπου παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό κλειστών επιχειρήσεων, η συγκέντρωση εμπορικών κέντρων, πολυκαταστημάτων και big - box stores είναι σαφώς μικρότερη. Επιπλέον, όπως προκύπτει και από άλλες έρευνες διαφαίνεται ο σχηματισμός μικρότερων συγκεντρώσεων παραδοσιακού εμπορίου σε περιοχές της Ανατολικής Αττικής, ενώ τα τοπικά κέντρα στο Περιστέρι και τη Δυτική Αττική φαίνεται επίσης να αναδιαρθρώνονται.

 Οι συνολικές επιπτώσεις αυτής της χωρο-κοινωνικής αναδιάρθρωσης στον τομέα του λιανικού εμπορίου αποτελούν αντικείμενο έρευνας από την ΕΣΕΕ και το ΕΜΠ, τόσο στην Αττική όσο και στο Ηράκλειο, τη Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, τη Λάρισα και την Καλαμάτα. Γενικότερα, αναφέρεται ότι ''οι εξελίξεις στο λιανικό εμπόριο τα τελευταία χρόνια, έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας και ανταγωνισμού των εμπορικών επιχειρήσεων.

Από τη δεκαετία του 1990, το λιανικό εμπόριο στην Ελλάδα παρακολουθεί και έρχεται αντιμέτωπο με μία σειρά διαρθρωτικών ανακατατάξεων. Η περαιτέρω ανάπτυξη πολυκαταστημάτων που βασίζονται σε επενδύσεις ελληνικών κεφαλαίων(Φωκάς, Λαμπρόπουλος, Hondos, Center) επισκιάζεται από την είσοδο μεγάλων διεθνικών αλυσίδων (IKEA, Zara, Saturn, Media Markt) οι οποίες θέτουν υπό αναδιαμόρφωση τα μερίδια της αγοράς. Η εγκατάσταση όμως μεγάλων εμπορικών κέντρων - Πολυχώρων τα οποία συνδυάζουν τη ψυχαγωγία με τα ψώνια (food, fun, fashion), μετατρέπουν τις καταναλωτικές συνήθειες, ακόμα και τον τρόπο διάθεσης του ελευθέρου χρόνου.

Οι παραπάνω εξελίξεις σε όλη τη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας συντέλεσαν δραστικά στη μεταμόρφωση των παραδοσιακών αγορών. Το 2005, αποτελεί χρονιά ορόσημο για την ελληνική αγορά. Στις 21 Οκτωβρίου 2005, εγκαινιάζεται το Mediterranean Cosmos, στην Πυλαία Θεσσαλονίκης, ένα σύγχρονο εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο.

Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, εγκαινιάστηκε το πρώτο mall στην Ελλάδα, το "The Mall". Η επιτυχία του"The Mall" σε συνδυασμό με τις χωροταξικές διευθετήσεις έδωσε το παράδειγμα σε άλλους επενδυτές ώστε τα τελευταία πέντε χρόνια να έχουν δημιουργηθεί στην ελληνική επικράτεια τα εξής εμπορικά κέντρα: "Golden Hall", "City Link" "The Athens Heart" "West Plaza", "Mediterranean Cosmos", "Olympia Mall" (Τρίκαλα), "Pantheon Plaza" (Λάρισα), και "Gaea Lifestyle Center" (Λαρισα), κα''. Με αυτά τα δεδομένα η ΕΣΕΕ, με αυτή την ειδικά σχεδιασμένη έρευνα, επιδιώκει αρχικά να περιγράψει αναλυτικά την υφιστάμενη κατάσταση, σχετικά με την εγκατάσταση και λειτουργία νέων μορφών εμπορίου. Επιπλέον, επιδιώκει να προβεί σε ποιοτικά συμπεράσματα σχετικά με τη επίδραση των αλλαγών στη δομή και λειτουργία του εμπορίου και κατ' επέκταση στη λειτουργία του ανταγωνισμού, αλλά και στη δομή και λειτουργία του αστικού χώρου στην Ελλάδα.
 * Περιγραφή μελέτης έρευνας Η ΕΣΕΕ έχει προχωρήσει σε συνεργασία με το ΕΜΠ, Τομέας Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού, στην εκπόνηση αυτής της ειδικής μελέτης πιλοτικής χαρτογράφησης της χωροθέτησης και συγκέντρωσης, α) εμπορικών κέντρων, β) πολυκαταστημάτων, γ) big- box stores δ) Μεγάλων καταστημάτων (διεθνικές αλυσίδες) στην Αττική. H έρευνα αυτή ονομάζεται, έρευνα γεώβασης, και στόχος είναι η, σε συστηματική βάση, παρακολούθηση των επιπτώσεων από την εγκατάσταση πολύ μεγάλων επιχειρήσεων στο σύνολο του λιανικού εμπορίου αλλά και στη δομή και λειτουργία των περιοχών εγκατάστασης.
Η πρώτη καταγραφή πραγματοποιείται στους νομούς: Αττική, Πειραιά, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Λάρισα, Καλαμάτα και στόχος είναι όπως έχει δηλώσει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Β. Κορκίδης: ''να μην βάζουν λουκέτο οι επιχειρήσεις αλλά να γνωρίζουν που είναι πιο προσοδοφόρο το έδαφος για επιχειρηματική δραστηριότητα''.
© 2010 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ